از آنجایی که در فرایند ترخیص کالا، اصطلاحات گمرکی گسترده ای استفاده می شود، ما در این مقاله این اصطلاحات را به زبانی ساده توضیح دادیم تا بتوانید از زیر و بم پروسه ترخیص کالا اطلاعات خوبی داشته باشید
مهمترین اصطلاحات گمرکی سال 99
اتاق بازرگانی و صنایع و معادن / Chamber of Commerce & Industries and Mines
در لیست اصطلاحات گمرکی اولین مورد مربوط به اتاق بازرگانی و صنایع و معدن است. در واقع این مجموعه وظیفه دارد که بین بازرگانان و همینطور صاحبان صنایع و معادن هماهنگی ایجاد نماید. همینطور با دستگاه های دولتی همکاری می کند و در تهیه لوایح نیز نیز اقداماتی انجام می دهد. اتاق شامل 60 نماینده بود که 20 مورد از سوی دولت و 40 مورد مربوط به بخش خصوصی است.
ارسال / Dispatch
همانطور که از اسمش مشخص است این اصطلاح مربوط به روانه کردن کالا و یا فرستادن آن توسط وسیله حمل و نقل است.
اظهار گمرکی/ Custom Declaration
این اظهار به رویکرد یا عملی گفته می شود که از سوی گمرک مجاز و قابل قبول است و شامل ارائه اطلاعات و حتی ریز جزییات به گمرک خواهد بود.
فرم اظهارنامه / Declaration form
این فرم در قالب پیش نویس است که گمرک آن را در اختیار قرار می دهد و تاجر باید فرم را طبق مشخصات محصول خود تکمیل نماید. مشخصات کالایی که قرار است ترخیص شود در این فرم ضروری است.
انجمن های سراسری حمل و نقل / International Transport Companies Association
این انجمن وظایف خاصی به عهده دارد. مثلاً در زمینه مجوز تردد توسط این انجمن صادر شده و یا کنترل می شود. مجوزهای مربوط به ترانزیت اف بی ال و همینطور بخش های مربوط به بیمه مسئولیت بارنامه نیز از سوی انجمن صادر می شود. بارنامه تامین بیمه مازد نیز کنترل می شود و همینطور برنامه آموزش حمل و نقل شورای حل اختلاف صنفی را در بر می گیرد.
بارگیری
بارگیری فرایندی است که در آن کالا روی وسیله حمل و نقل قرار می گیرد تا برای حرکت آماده شود.
بارنامه / Bill of Lading
بارنامه یک نوع سند است و در اصطلاحات گمرکی بارها از این واژه استفاده شده است. در واقع سندی است که برای حمل و مالکیت کالا صادر می شود. این سند حکم یک قرارداد را دارد یعنی هم برای معامله و هم برای ظهرنویسی مورد استفاده قرار می گیرد. اگر به جزییات سند دقت شود در واقع در مورد فرستنده، گیرنده، حواله، مقصد کالا و همینطور تعداد بسته ها اطلاعاتی نوشته شده است. نوع کالا از نظر مقصد و شماره و علامت ارزیابی می شود و همینطور نام کشتی یا هواپیما و سیار بخش های صدو برنامه ارزیابی می شود. شماره سفر نیز در این سند وجود دارد.
فیاتا /(International Federation of Freight Forwarders Associations)
فیاتا نام یک سازمان است و در اصطلاحات گمرکی معمولاً در لیست مواردی قرار دارد که اهمیت زیادی دارد. این سازمان غیر دولتی است و در لیست نماینده های صنعتی قرار دارد. در این سازمان بیش از 40 هزار شرکت بارفرابری فعالیت می کنند. فیاتا در واقع لقب بزرگترین سازمان غیر دولتی در زمینه حمل و نقل را به خود اختصاص داده است. نفوذ این سازمان در کل دنیا بسیار گسترده است. فرم های سازمان با اهداف و رویکردهای مختلف صادر می شود و شامل یک سری استانداردهای واحد است. این اسناد به طور کلی قابلیت تشخیص دارند و هر یک با قالب رنگ خاصی طراحی شده اند.
بسته بندی یا Packaging
بسته بندی یک پروسه است که برای برخی از اقلام به صورت دقیق مشابه لحظه ورود صورت می گیرد و برای برخی دیگر از اقلام مانند پوشال و کاغذ و پشم شیشه به صورت فله ای است.
بیجک / Exit Permission
بیجک یک نوع سند است که از سوی انباردار صادر می شود. این سند قرار است به دست صاحب کالا و یا نماینده او برسد. این سند مربوط به پروسه پس از ترخیص کالا از گمرک است و درست زمانی صادر می شود که پروانه سبز گمرکی رویت شده باشد.
بیمه نامه / Insurance Policy
یکی از مهمترین اصطلاحات گمرکی مربوط به بیمه نامه است که حکم یک سند را دارد به طوری که این سند از سوی شرکت بیمه صادر می شود و اصلی ترین هدف آن پوشش دهی خسارات ممکن است. Insurance Policy در بیمه باربری در ابتدا کالای بیمه شده مشخص می شود. شرح کالا صورت می گیرد و ارزش کالا نیز مشخص می شود. بیمه از نظر میزان پوشش مشخص می شود و همینطور تاریخ نیز ارزیابی می شود.
پروانه تردد / Permit Traffic
در اصطلاحات گمرکی با عبارت روبرو هستید که حکم یک برگه تردد را ایفا می کند. پروانه تردد توسط سازمان راهداری صادر می شود. این برگه در واقع در خصوص حمل نقل های جاده ای بوده و شامل یک سری قوانین تردد می شود. در این برگه مشخصات نوع حمل نقل و همینطور شرایط مرز ورودی و خروجی نوشته می شود. نیاز به مشخص کردن ورودی و خروجی بوده و طول و مسیر تردد نیز ارزیابی می شود. در برگه بخشی وجود دارد که مربوط به زمان سفر است و همینطور مدت زمان مجاز رانندگی نیز ارزیابی می شود.
پروانه صادراتی / Export Permission
پروانه صادراتی در لیست اسنادی قرار دارد که به واسطه گمرک صادر می شود. این سند شامل عملیات ارزیابی بوده به طوری که سبب می شود صاحب کالا موقعیت درستی را با گمرک به تسویه حساب رسانده باشد. در این سند مقدمات خروج کالای از گمرک فراهم شده است.
پیش فاکتور / Proforma Invoice
عبارت سیاهه در اصطلاحات گمرکی دیده می شود که در واقع یک برگه خرید است که شامل شرایطی از سوی فروشنده بوده و شامل کالاهای مورد استفاده است. در این سند در مورد شماره و تاریخ قرارداد صحبت شده است. شماره سفارش خریدار قید شده است و یک سری مشخصات دیگر در زمینه حمل و جزییات کالا نیز وجود دار. همینطور نیاز است که مشخصات مربوط به بانک فروشنده و خریدار بررسی شود. یک بخش دیگر از سند مربوط به تاریخ حمل بوده و مدت اعتبار سفارش نیز در نظر گرفته می شود.
ترخیص گمرکی / Custom Clearance
به جرات می توان گفت که ترخیص گمرکی یکی از پر تکرار ترین اصطلاحات گمرکی محسوب می شود که می تواند در جهت انجام تشریفات گمرکی گزینه خوبی باشد. برای این اصطلاح تمرکز اصلی بر روی انجام تشریفات گمرکی است که اجازه می دهد که کالا برای مصرف داخلی ارزیابی شود. واردات و صادرات در این برگه مشخص بوده و شامل رویه های گمرکی مشخص می شود.
حمل و نقل بین المللی کالا / The international transport of goods
نقطه مبدا و مقصد حمل نقل در این اصطلاح گمرکی مربوط به بخشی در داخل کشور و نقطه ای در کشور دیگر است که شامل رعایت قوانین و مقررات حاکم بر آن خواهد بود.
خریدار / Buyer
خریدار به یک شخص گفته می شود که می تواند حقیقی یا حقوقی باشد. او در ازای پرداخت مبلغی که مورد توافق است خدمت یا کالایی دریافت خواهد کرد.
درب خروج گمرک / Custom Exit door
وظیفه ای که درب خروج گمرک در نظر میگیرد کنترل نهایی اسناد است. در واقع در اصطلاحات گمرکی این موضوع اهمیت زیادی دارد. حال بخشی وجود دارد که بر اساس آن پروانه گمرکی بررسی می شود و یا نیاز است که کالا به شکل دیگر باز هم مورد ارزیابی قرار بگیرد.
راهنامه زمینی / Convention on the Contract for the International Carriage of good by Road
راهنامه در واقع یک سند است که غیر قابل انتقال است. این سند به صورتی است که حمل کننده با ارائه آن تعهد می کند که در برابر میزان کرایه مشخص، کالا را توسط یک وسیله نقلیه مشخص از مبدا به مقصد می رساند و در نهایت به گیرنده تحویل می دهد.
راهنامه کامیونی سند دیگری است که برای حمل کالا با کامیون صادر می شود.
راهنامه هوایی / Airway Bill
در اصطلاحات گمرکی در مورد راهنامه هوایی عبارات مختلفی دیده می شود. این بارنامه در 12 نسخه چاپ می شود و 3 نسخه آن اصلی است و سایر موارد برای قسمت های داخلی شرکت هواپیمایی است. نسخه اول برای شرکت حمل کننده، نسخه دوم برای گیرنده کالا و نسخه سوم نیز برای فرستنده صادر می شود. در واقع شامل رسیدی است که صاحب کالا پس از دریافت باید ضمیمه پرونده شود.
رسید بانکی / Bank Receipt
رسید بانکی به یک سند گفته می شود که توسط بانک و در ازای واریز پول به حساب ارائه می شود. این سند در اصطلاحات گمرکی اهمیت بسیار زیادی دارد.
سیستم آسیکودا / ASICODA
آسیکودا در لیست سیستم های پردازش خودکار اطلاعات است که در ایران از آن بسیار استفاده می شود. در این سیستم در مورد بهینه سازی عملیات ترخیص کالا ارزیابی صورت می گیرد.
صادرات قطعی / Outright Export
صادرات قطعی در لیست اصطلاحات گمرکی به عنوان یک رویه یاد شده است که در واقع شامل کالاهای مجاز است که سبب خروج از قلمرو گمرکی می شود. این گزینه به صورتی است که قرار است به طور دائم خارج از قلمرو حضور داشته باشند. کالاهایی که در این روش قرار دارن می توانند شامل پردازش و بازپرداخت و استرداد شوند.
صادرکننده / Exporter
صادر کننده فردی است که دارای کارت بازرگانی است حال می تواند شخصی حقیقی یا حقوقی باشد. او فردی است که شامل مجوز وزارت بازرگانی بوده و در نهایت می تواند شرایط اقدام به صدور کالا را شامل می شود.
صدور / Issue
صدور مربوط به ورقه ای است که در مورد پروانه گمرکی نظم مشخصی را فراهم می سازد. Issue به طور کلی از اصطلاحات گمرکی به تنهایی استفاده نمی شود.
فاکتور / Invoice
فاکتور همان برگه است که در لحظه خرید نظر گرفته می شود و شامل یک صورت حساب است که سبب می شود هزینه کالا برای خریدار در نظر گرفته شود. این برگه شامل تاریخ و نام و نشان خریدار و فروشنده است. در بخش دیگری از آن شماره سفارش وجود دارد و در مورد مقدار و شرح کالا نیز در آن قید شده است. بخشی نیز برای قیمت و شرح هزینه های اضافی در نظر گرفته می شود.
فروشنده / Seller
فروشنده در اصطلاحات گمرکی به یک شخص حقیقی یا حقوقی گفته می شود که بر اساس یک سری توافقات مبلغی را در ازای ارائه خدمت و کالا، دریافت می کند و در لیست پرتکرارترین اصطلاحات گمرکی قرار گرفته است.
فورواردر / Forwarder
یکی از اصطلاحات گمرکی پر تکرار، فورواردر است که مسئول حمل و نقل بوده و شخص حقوقی یک شرکت است که در واقع قراردادهای حمل سراسری با مشتری را در نظر می گیرد. در واقع این شرکت ها طرف قرارداد رسمی با مشتری هستند.
قبض انبار / Warehouse Bill
قبض انبار برگه یا قبضی است که شامل رسید کالا است. این قبض توسط انباردار صادر می شود و در ازای آن دریافت کالا صادر می شود. این مدل از سندها به صورتی تنظیم می شود که وضعیت کالا را بر اساس تعداد و یا وزن مشخص می کنند و البته در این قبوض در مورد اینکه کالا در کدام انبار نگهداری شود نیز بسیار صحبت شده است.
قبض باسکول / Scale Bill
قبض باسکول به یک سند گفته می شود که وزن کالا را موید می کند و این موضوع توسط موسلین باسکول های مستقر در گمرک ارزیابی می شود.
کارنه تیر / Carnet TIR
کارنه تیر حکم یک دفترچه را دارد که طبق توافق انجام شده بین کشورهای عضو کنوانسیون بین المللی صادر می شود و مربوط به حمل و نقل کالا در جاده ها است.
این دفترچه در کشور مبدا صادر می شود و در واقع یک سند ترانزیتی بین المللی است.
کریر یا حمل کننده / Carrier
کریر ها در بروشور اصطلاحات گمرکی به شخص حقیقی گفته می شوند که حکم یک شرکت را دارند. این افراد قراردادهای را با شرکت فورواردر یا صاحب کالا منعقد می سازند و یک سری عملیات حمل را انجام می دهند. این عملیات با استفاده از وسایل و تجهیزات مورد نظر ارائه می شود.
گمرک / Custom
باز هم یکی از مهمترین اصطلاحات گمرکی مربوط به واژه "گمرک" است. گمرک به سازمانی گفته می شود که مسئولیت اجرای قانون گمرک را به عهده دارد به طوری که در زمینه وصول حقوق و عوارض و سایر قوانین و مقررات فعالیت می کند و در نهایت در زمینه ورود و صدور و جابجایی یک سری موارد را بررسی می کند.
گواهی مبدا / Certificate of Origin
گواهی مبدا به یک سند ویژه گفته می شود که کالا را نمایان می سازد. اگر به این سند دقت کنید در واقع در راستای ارائه یک کالا در نظر گرفته می شود به طوری که تصدیق کالا را مدنظر می سازد. این گواهی شامل یک اظهارنامه از سوی سازنده و تولیدکننده است.
لیست عدل بندی / Packing List
این لیست مربوط به یک محتویات بسته بر اساس شرف و میزان خلوص است.
مرز گمرکی / Customs Frontier
مرز یک قلمرو گمرکی را شامل می شود.
موسسات بیمه / Insurance Institution
مربوط به شرکت بیمه ای است که نام آن در قرارداد قید شده باشد و بتواند در زمینه خسارات احتمالی موقعیت جبران پذیری را در نظر بگیرد.
واردکننده / Importer
واردکننده در فهرست اصطلاحات گمرکی به یک شخص حقیقی یا حقوقی گفته می شود که وظیفه آن فراهم کردن پیش نیازهای لازم برای ورود کالا به قلمرو گمرکی است.
کوتاژ / Cottage
کوتاژ از اصطلاحات گمرکی مهم است و مربوط به عملیاتی است که اجازه می ده اظهارنامه ها در دفاتر گمرکی به ثبت برسند.
حمل یکسره / Through Transport
در زمینه بررسی دقیق اصطلاحات گمرکی یک واژه با عنوان حمل یکسره وجود دارد که مربوط به منتقل کردن کالاهایی است که هنوز گمرک نشده اند. این اصطلاح به طور کلی در زمانی به کار می رود که کالا از گمرک مرز ورودی به گمرک مقصد بارنامه حمل شود و در داخل کشور بدون تخلیه از وسیله حمل صورت بگیرد. تشریفات در این راستا به صورت غیر قطعی است.
تولید کننده / Manufacturer
تولید کننده در اصطلاحات گمرکی به یک شخص حقیقی یا حقوقی گفته می شود که هم می تواند یک انسان باشد و هم یک شرکت یا سازمان. دقت شود که در قوانین و اصطلاحات گمرکی تولیدکننده حتماً نباید صادرکننده باشد.
تامین کننده کالا یا خدمات / Supplier
اصطلاحات گمرکی مربوط به تامین کنندگان کالا با تعریف مشخصی همراه هستند. در واقع این اصطلاح زمانی استفاده می شود که یک شخص خریدار به صورت متوالی و البته مکردد اقدام به خرید کالا از یک شخص دیگر داشته باشد. در واقع شخص تامین کننده وظیفه دارد که سرویس و خدمات لازم را برای مشتری فراهم سازد.
ارزش گمرکی / Customs value
در اصطلاحات گمرکی 99 در مورد ارزش گمرکی بارها صحبت شده است و این ارزش در واقع مربوط به کالای وارد شده در گمرک و ارزش آن مدنظر قرار می گیرد. در ارزش گمرکی در مورد بهار سیف و هزینه های واریز و حتی علامت بازرگانی صحبت می شود. حق استفاده از نقشه ارزیابی می شود و هزینه هایی که در ارتباط با کالا تا زمان ورود به اولین دفتر هستند ارزیابی می شود.
صورتحساب / Invoice
اصطلاحات گمرکی مربوط به فروش کالا شامل عبارت صورتحساب است که روی سربرگ فروشنده صادر می شود و نام کالا، مشخصات فنی، وزن کالا و قیمت واحد و قیمت کل است. همینطور شماره اعتبار اسناد بررسی می شود.
کد کالا / (HARMONIZED SYSTEM CODE)
کد کالا به یک سیستم کدگذاری در اصطلاحات گمرکی اشاره دارد که البته سیستم استاندارد شده بین المللی است. این کد 8 رقمی است و برای پروسه ترخیص صادراتی بسیار اهمیت دارد. هر کالا شامل یک کد کالا مخصوص است که در دل این کد توصیفات اجمالی از کالا نوشته شده است. در واقع کشورها بر اساس این کد می توانند کالاهای وارده و صادره را به طور دقیق کنترل نمایند.
گواهی تولید / Certificate of manufacture
اصطلاحات گمرکی مربوط به اسناد بسیار متغیر و متفاوت هستند و گواهی تولید در واقع یک سند است که سبب می شود کشور و شرکت تولیدکننده بتواند اهمیت زیادی برای خریدار در نظر بگیرد. این گواهی بر اساس تولیدکننده و فروشنده ارزیابی می شود و البته که توسط شرکت قرارداد نیز بررسی می شود.
گواهی آنالیز / Certificate of analysis
باز هم اسناد و اصطلاحات گمرکی در راستای آنالیز مطرح است که کالاهای تولید شده را آنالیز می کند. آنالیز می بایست به واسطه درخواست خریدار صورت بگیرد و شامل یک سازمان دی صلاح است.
شرکت های بازرسی / Inspection Company
شرکت های بازرسی به شرکت هایی گفته می شوند که به دستور خریدار کالا را از نظر کیفیت و وزن بررسی می کنند. در لیست اصطلاحات گمرکی این شرکت ها به طور کلی در زمینه بارگیری کالا نیز یک سری شرایط را در نظر می گیرند. دقت کنید که این موضوع در راستای گواهینامه بازرسی کالا اهمیت زیادی دارد.
حمل روی عرشه / Shipped On Board
می دانیم که در معرفی اصطلاحات گمرکی، صدور بارنامه به معنی دلالت بر حمل نیست. در صورتی که این عبارت بر روی برنامه دیده شود مربوط به نام و شماره سفر کشتی است و البته که باید مدیر شرکت حمل نقل آن را امضا کرده باشد. یک رونوشت رنگی نیز برای اطمینان بیشتر فراهم شده است.
برنامه تمیز / Clean Bill of Lading
این اصطلاح زمانی که روی بارنامه بیاید در واقع نشان می دهد که محموله به صورت صحیح و سالم بارگیری شده است و شامل هیچ مشکلی نمی شود. این عبارت مسئولیت زیادی در اصطلاحات گمرکی را به خود اختصاص داده است و برای حمل های کامیونی از آن بسیار یاد می شود.
محموله یا کالا / Cargo or Ship Men
برای اینکه جابجایی همه محمولات در سیستم حمل و نقل بین المللی به درستی صورت بگیرد این اصطلاح اهمیت بهتری دارد.
کالای خشک یا کالای معمولی / Dry Cargo
در اصطلاحات گمرکی کالای خشک مربوط به محولاتی است که غیر از گاز و مایع هستند. به زبانی ساده تر نیاز به در نظر گرفتن دمای خاص و شرایط ویژه برای نگهداری نخواهد بود.
کالای خطرناک / Dangerous Goods or Hazardous
در صورتی که نیاز به رعایت شرایط ویژه ای از نظر بسته بندی و بارگیری نباشد در واقع کالا برای محیط زیست خطرناک می شود. این موضوع برای گازهای سمی و مواد منفجره در اصطلاحات گمرکی بسیار دیده می شود.
دستورات حمل / Shipping order or Shipping Instruction
پس از اینکه محلوله توسط صادرکننده در کانتینر یا هر وسیله نقلی قرار بگیرد یک سری دستورات حمل طی می شود که شامل یک نامه رسمی با مهر و امضا است. این سند اهمیت زیادی دارد و تکمیل آن باید به دقت صورت بگیرد.